Wadi as-Ser
.jpg) | |
| Math | dinas  |
|---|---|
| Poblogaeth | 152,000 |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Wadi as Sayr |
| Gwlad |  Gwlad Iorddonen |
| Arwynebedd | 80 km² |
| Cyfesurynnau | 31.9545°N 35.81831°E |
| Cod post | 11185, 11810, 11814 |
 | |
Mae Wadi as-Seer neu Wadi Al-Seer (Arabeg: وادي السير, "Dyffryn y Perllannau"), yn ddinas yn Ardal Lywodraethol Amman yng Ngwlad Iorddonen. Hi yw'r 14eg ardal allan o 27 Ardal Llywodraethiaeth Aman. Yn ôl un gred, enwyd y dref hi ar ôl brenhines gynhanesyddol a oedd yn rheoli'r ardal, y Frenhines Seer, ond nid yw hyn yn sicr. Mae'r dref yn cynnwys deg cymdogaeth, rhai ohonynt yn rhai preswyl, masnachol eraill, neu'r ddau.[1][2] Mae'r dref yn rhan o ardal fetropolitan y brifddinas, Amman. Hi yw chwech ddinas fwyaf yr Iorddonen.[3]
Cymdogaethau
[golygu | golygu cod]
Mae ardal Wadi Al-Seer yn cynnwys deg cymdogaeth; Al-Rawabi, Swefieh, Jandaweel, Al-Rawnaq, Al-Sahl, Al-Diyar, Bayader, Al-Sina'a, Al-Kursi a gorllewin Umm Uthaina.[4]
Preswylodd nifer o bobloedd Circasseg yn yr ardal yn dilyn hil-laddiad a choncwest Ymerodraeth Rwsia o'i tiriogaeth ar lan y Môr Du, i'r gogledd ddwyrain o Mynyddoedd y Cawcasws yn ystod yr 19g. Mae ei disgynyddion yn dal i fyw yn y ddinas ac yn dal i uniaethu gyda'i llwythi megis; llwyth Hacuz, llwyth Lizzou, llwyth Quta, a llwyth Ishaq. Mae'r boblogaeth Arabaidd hefyd yn dal i uniaethu gyda'i tylwyth neu llwyth megis llwythi sy'n ddisgynyddion i gaethwasion fel llwythi Fuqaha, al-Manasir, a Zayud; llwythi y Bani Qays, megis Al-Yassin, Abu Al-Sondos, a Al-Kunda. Daeth rhai llwythi fel, Awad Aishan, i wlad Iorddonen yn 1890. Mae'r dref wedi ei chynrychioli yn Senedd Gwlad Iorddonen gan dday gynrychiolydd o'r llwythi Arabaidd ac un cynrychiolydd o'r llwythu Circaseg.[5]
Bayader Wadi Al-Ser
[golygu | golygu cod]
Mae cymdogaeth Wadi as-Seer yn dref fach incwm isel ar gyrion Dinas Amman Fawr. Mae'n cynnwys rhai adeiladau Otomanaidd o ddechrau'r 20g.[6] 10 cilometr y tu allan i Wadi fel-Seer ceir adfeilion Castell Qasr al-Abd ac ogofâu cysylltiedig "Irac al-Amir". Mae tref Wadi fel Seer yn cynnwys llys hanesyddol adnabyddus, hen gaer,[7] cymdogaeth gyfan o arddull Otomaniaid yn sefyll ar fryniau serth iawn sydd wedi'u hamgylchynu gan strydoedd cul Ewrop.
Mae'r ardal ar gyrion eithafol y ddinas ac mae'n edrych dros rai o'r mynyddoedd y mae'r ddinas yn adeiladu arnynt. Mae enw'r gymdogaeth yn enw cyfansawdd Levantine hynafol, mae'n cyfateb yn fras i "Lawr Dyrnu Dyffryn y Perllannau".
Sweifieh
[golygu | golygu cod]Mae Sweifieh yn un o gymdogaethau diwylliannol pwysicaf y brifddinas Amman, ac wedi'i lleoli yn ardal Wadi fel-Seer. Mae'r gymdogaeth yn gartref i nifer o ddiwydiannau adloniant, clybiau a siopa yn y wlad.
Mae gan Sweifieh nifer uchel o ysgolion adnabyddus hefyd, fel Yr Ysgol Saesneg "The English School",[8] Ysgol Gymunedol Ryngwladol Brydeinig, y Modern American School,[9] ac Ysgol Patriarch Cyntaf Diodoros, ysgol Uniongred Groegaidd.
Mae Sweifieh yn gartref i Albaraka Mall,[10] yn un o'r canolfannau mwyaf dylanwadol yn yr ardal oherwydd ei bensaernïaeth wydr hardd a rhyfedd a'i gyfadeilad sinema eiconig.[11]
Diwylliant
[golygu | golygu cod]Mae gan Wadi as-Seer ddiwylliant tra gwahanol sy'n siapio gweddill y ddinas. Mae gan y fwrdeistref nifer fawr o drigolion o orllewin Ewrop a Gogledd America. Mae ardal Sweifieh hefyd yn gartref i ddiwydiant ffasiwn y fwrdeistref a gweddill y ddinas.
Fodd bynnag, nid yw cymdogaethau allanol Wadi fel-Seer yn effeithio ar ddiwylliant yr ardal, oherwydd bod canran uchel o'r boblogaeth yn incwm isel, yn wahanol i drigolion cyfoethog a chyfoethog Abdoun a Sweifieh. Yn gyffredinol, mae diwylliant Sweifieh ac Abdoun yn seiliedig ar y cyfryngau, ffasiwn, cyllid a siopa; sy'n agwedd bwysig iawn ar fywydau pob dydd trigolion yr ardaloedd hynny. [11] Mae'r stiwdios ffilm a cherddoriaeth yn y ddinas wedi'u lleoli yn yr ardaloedd hyn, ac mae'n well gan y rhan fwyaf o artistiaid ac enwogion y ddinas fyw yma. Rhai o anfanteision byw yn yr ardal yw'r boblogaeth dagfa a thraffig di-stop.[12]
Hinsawdd
[golygu | golygu cod]Mae'r hinsawdd yn Wadi fel-Seer yn eithaf tebyg i weddill y ddinas, gydag amrywiadau o 5 gradd Celsius rhwng rhai o'i hardaloedd. Oherwydd drychiad eithaf uchel y dyffryn, mae'n gweld hafau cynnes a dymunol ac aeafau glaw oer gydag ambell i eira. Mae Cwm Abdoun yn gweld tymereddau cynhesach na gweddill yr ardal oherwydd ei drychiad ond mae'n derbyn tua'r un faint o wlybaniaeth yn ystod y gaeaf. Nid yw'r dyffryn fel arfer yn wyntog yn ystod y gaeaf, ond mae'r hafau'n mwynhau awelon prydferth ddydd a nos hir. Ar gyfartaledd haf, byddai'r tymheredd yn amrywio o 15 °C i 30 °C, ac mae tymheredd nodweddiadol y gaeaf yn amrywio o −4 °C i 6 °C, heb gyfrif tywydd poeth dwys neu ffryntiau oer cryf. Mae'r ddinas gyfan yn gyffredinol a Wadi as-Seer yn dioddef yn benodol o gyfnodau niwl cryf yn ystod y gaeaf, a braidd yn hallt neu smog yn ystod yr haf.[12]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-01-18. Cyrchwyd 2019-04-18.
- ↑ Matthew Teller (2013-01-17). The Rough Guide to Jordan. Rough Guides. ISBN 1-84353-458-4. Cyrchwyd 2008-03-10.
- ↑ https://www.worldatlas.com/articles/the-biggest-cities-in-jordan.html
- ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-12-27. Cyrchwyd 2019-04-18.
- ↑ https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%B1
- ↑ "Jordan - Touristic Sites - Near Amman". Cyrchwyd 2008-03-10.
- ↑ http://www.jordanbeauty.com/IraqAl-Amir.html
- ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-04-22. Cyrchwyd 2019-04-18.
- ↑ http://www.modernamericanschool.com/
- ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2006-04-28. Cyrchwyd 2019-04-18.
- ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2007-07-13. Cyrchwyd 2019-04-18.
- ↑ 12.0 12.1 "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-04-30. Cyrchwyd 2019-04-18.